„Polska. Europa. Solidarność” – upamiętnienie wydarzeń grudniowych – Andrzej Chyra jako lider robotniczego protestu w Szczecinie

Wybitny aktor zagra tytułową rolę w widowisku „Bałuka, człowiek z W-7” przypominającym bohatera robotniczej rewolty sprzed ponad pół wieku – Edmunda Bałukę. Na wydarzenia upamiętniające Szczeciński Grudzień oraz 40 rocznicę wprowadzenia stanu wojennego zaprasza marszałek województwa Olgierd Geblewicz.

Niezwykłą historię „księcia robotników”, jak bywał nazywany Edmund Bałuka, przypomni szczeciński Teatr Polski. W roli tytułowej wystąpi Andrzej Chyra, a na scenie zobaczymy i usłyszymy również Dominikę Ostałowską, Andrzeja Konopkę i Olka Różanka. Widowisko wyreżyserował Adam Opatowicz, autorami scenariusza są Tomasz Ogonowski i Adam Zadworny, za warstwę muzyczną odpowiada Krzysztof Baranowski. Premiera – w niedzielę (12 grudnia) o godz. 16 w TP Scena na Łasztowni. Gościem specjalnym będzie Franҫoise Breton–Bałuka, żona niezłomnego opozycjonisty, który w latach 70. uciekł na Zachód, ale nie zaprzestał walki o prawa tzw. klasy robotniczej. Agitował, redagował radykalne pisma, a po Sierpniu’80 wrócił do Szczecina na fałszywych francuskich dokumentach. Przez jakiś czas ukrywał się w stoczni, później objeżdżał zakłady pracy, by mówić o sprawiedliwości i wolności. Po ogłoszeniu stanu wojennego został aresztowany i skazany na pięć lat za przygotowania do obalenia ustroju. W 1985 znów wyemigrował, by wrócić w 1989 do wolnej Polski, którą – jak mówił później – jest zawiedziony.

Fascynująca biografia Edmunda Bałuki będzie jednym z najważniejszych wątków tegorocznych obchodów Grudnia. Po widowisku multimedialnym „Bałuka, człowiek z W-7” zaplanowane jest spotkanie z Franҫoise Breton – Bałuką zatytułowane „Zakochani w polskiej rewolucji”. W debacie wezmą udział prof. Eryk Krasucki (prowadzenie), dr Michał Paziewski i Adam Zadworny, dziennikarz, autor książki „Bałuka jestem…”.

Rocznicowe wydarzenia współorganizowane przez Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego rozpoczną się już w czwartek 9 grudnia, również na Łasztowni. Teatr Polski zaprasza na poetycko-muzyczny wieczór z twórczością Jacka Kaczmarskiego. Początek spektaklu „Z piekła do piekła” o godzinie 19.

Natomiast w piątek (10 grudnia) o tej samej porze Scena Dekadencja (Nowy Browar, ul. Partyzantów) przypomni legendarnego barda Solidarności – Przemysława Gintrowskiego. Poezję wolności, w rockowym wydaniu, zaprezentuje zespół Łukasz Drapała & Chevy.

W sobotę (11 grudnia) o godz. 16 zaplanowano debatę „Ulica i zagranica – pomoc dla Solidarności”, w której wezmą udział bohaterowie walki o wolność: Ludwika Wujec (działaczka „S”, wcześniej współpracowniczka KOR, asystentka Tadeusza Mazowieckiego podczas obrad Okrągłego Stołu) i Jacky Challot – Francuz, który po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce, organizował pomoc humanitarną dla represjonowanych opozycjonistów i ich rodzin, a w ciężarówce z lekami i żywnością przemycał powielacze, farby drukarskie, nielegalne w PRL wydawnictwa.

Wspomnieniową rozmowę o solidarnościowej rewolucji i ludziach z Zachodu, którzy poświecili dla niej wolność, poprzedzi projekcja filmu dokumentalnego „Jacky do zadań specjalnych”. W dyskusji na pewno nie zabraknie odniesień do aktualnej sytuacji społeczno-politycznej w Polsce i Europie. Spotkanie poprowadzi Piotr Najsztub, a uczestniczyć w nim będą również Franҫoise Breton–Bałuka oraz prof. Radosław Ptaszyński.

W niedzielę wspomniane wyżej widowisko multimedialne „Bałuka, człowiek z W-7”, a w poniedziałek 13 grudnia, w rocznicę wprowadzenia stanu wojennego, bogaty program wydarzeń przygotowało Muzeum Narodowe – Centrum Dialogu Przełomy. O godz. 11 debata oksfordzka pt. „Stan wojenny na zawsze podzielił Polaków” z udziałem uczniów V i IX LO w Szczecinie. O godz. 13 na placu Solidarności uroczyste otwarcie wystawy plenerowej pt. „1981. Stan „W”. O godz. 18 debata „Winni i skrzywdzeni” z udziałem prokuratora Andrzeja Pozorskiego, dyrektora Komisji Głównej Ścigania Zbrodni przeciw Narodowi Polskiemu. A także promocja książki Agnieszki Kuchcińskiej – Kurcz „1981. Stan „W”.

Nie byłoby wolnej Polski, gdyby nie bohaterowie szczecińskiego Grudnia, walczący o chleb, o godność, o prawdę. Nie byłoby wolności i demokracji bez Solidarności, bez Sierpnia 80 i heroizmu opozycjonistów po 13 grudnia 1981 – mówi marszałek Olgierd Geblewicz. – Wprowadzenie stanu wojennego to jedna z najtragiczniejszych dat w historii Polski. Nigdy nie zagaśnie pamięć o tamtych wydarzeniach i ludziach, który w najtrudniejszych czasach zdobywali się na heroizm. Możliwość spotkania, rozmowy z nimi jest dla nas zaszczytem. Serdecznie zachęcam mieszkańców Pomorza Zachodniego do udziału w rocznicowych wydarzeniach.

Obchody 40. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego i upamiętnienie wydarzeń grudniowych odbywają się pod hasłem Polska. Europa. Solidarność. Szczegółowy program uroczystości, informacje o debatach, wystawach, wydarzeniach plenerowych – w załączniku.

Bilety na koncerty i spektakle można zakupić w kasie Teatru Polskiego (Scena na Łasztowni, ul. Energetyków 40, kasa czynna od wtorku do piątku w godz. 10-18, w soboty i niedziele od godz. 16 do 18) oraz na: https://www.teatrpolski.eu/spektakle

Biuro Prasowe

Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego

To top